George Bernard Show (ten od „Pigmaliona”) powiedział głośno to, co wielu przed nim zauważyło, a mianowicie, że „książek i muzyki nie można usunąć, gdyż tylko one pozwalają jako tako znieść obrzydliwą nudę domowego ogniska.”
W obecnej sytuacji, gdy zostajemy w domu, szukamy różnych sposobów na nudę, rozładowanie stresów i napięć, a także na poprawę humoru. Jedną z metod jest muzykoterapia, czyli dziedzina, która wykorzystuje muzykę do poprawy naszej kondycji psychicznej. Odpowiednia muzyka wywołuje w nas pozytywne emocje, pomaga wyzbyć się zahamowań emocjonalnych, nieśmiałości i bojaźliwości[1]. Co więcej, pobudza wyobraźnię, uspokaja i poprawia nastrój[2].
W medycynie istnieje wiele dowodów na terapeutyczne działanie muzyki. Podobno wystarczy zaledwie 20 minut słuchania muzyki i/lub zabaw przy jej dźwiękach, a stanie się ona naturalnym lekarstwem na wszystko[3].
Tak więc do dzieła, zapraszamy do wspólnej zabawy, zarówno dzieci, młodzież jak i dorosłych.
Poniżej zamieszczamy przykłady ćwiczeń muzyczno – ruchowych zmniejszających napięcie psychofizyczne.
Radosne balony
Zabawa polega na podbijaniu balonu różnymi częściami ciała w rytm muzyki. Najpierw podbijamy balon swobodnie (dowolnymi częściami ciała), a następnie według poleceń wydawanych przez osobę towarzyszącą nam w zabawie (głową, ręką, palcem wskazującym, itp).
Podmuchy wiatru – ćwiczenie oddechowe
Trzymamy przed sobą chusteczkę i dmuchając na nią, staramy się poruszyć lekko najpierw prawy róg, potem lewy, a na końcu mocnymi dmuchnięciami wprawić w ruch całą chustę.
Impulsy w przerwach w muzyce
W czasie trwania muzyki poruszamy się swobodnie, na przykład podskakując. W przerwach wykonujemy różne polecenia, jak chociażby stajemy na jednej nodze, szukamy wokół siebie jak najwięcej przedmiotów w kolorze niebieskim.
Poruszamy się jak…
Poruszamy się swobodnie w rytm tanecznej muzyki. Na umówiony sygnał (np. klaśnięcie w ręce) zmieniamy sposób poruszania się i zaczynamy ruszać się, na przykład jak staruszkowie, kangury, ślimaki, ptaki, niedźwiedzie, jakby podłoga była gorącym piaskiem, jakby stopy przyklejały się do podłogi, jakby nogi były sprężynkami, jak zmęczone / radosne / złe / obrażone osoby.
Drugą grupą są ćwiczenia muzyczno – ruchowe rozwijające wrażliwość.
Deszczowa orkiestra
Zabawa polega na naśladowaniu odgłosów deszczu poprzez uderzanie w trzymaną w jednej dłoni gazetę w określonym rytmie i z odpowiednim natężeniem. Mały deszczyk – delikatne stukanie w gazetę jednym palcem. Ulewa – stukanie palcami w gazetę. Grzmot – uderzenie otwartą dłonią w gazetę. Wiatr – wachlowanie gazetą trzymaną oburącz. Tęcza – zataczanie gazetą półkola nad głową.
Taniec ze wstążkami
Do zabawy potrzebne będą wstążki lub paski bibuły. Podczas powtarzającej się charakterystycznej części utworu wykonujemy kolejno: wymachy wstążką jedną ręką nad głową, wymachy wstążką jedną ręką na wysokości nóg, ruch wstążką w górę i w dół, zataczanie przed sobą wstążką dużego koła. Pozostałe fragmenty utworu obejmują swobodną improwizację ze wstążkami.
Kolejnymi ćwiczeniami są te z gatunku relaksacyjnych i odprężających.
Ćwiczenia relaksacyjne na plecach
Leżymy na plecach, głowa ułożona prosto z linią kręgosłupa, ramiona przylegają do podłogi, ręce wyciągnięte swobodnie wzdłuż ciała, dłonie odwrócone wewnętrzną stroną do góry, nogi wyprostowane, pięty złączone, palce stóp lekko rozchylone. Rozluźniamy całe ciało, zamykamy oczy i wyobrażamy sobie coś bardzo pięknego, np. wspaniałe wakacje, cudowną podróż. Relaksujemy się przy akompaniamencie bardzo cichej i spokojnej muzyki. Po zakończeniu ćwiczenia, przeciągamy się tak jak po przebudzeniu, wyginając tułów raz w prawo, raz w lewo.
Taniec rąk – to ruchy wykonywane rękami w rytm muzyki. [4]
Motyl
Jedna osoba odczytuje tekst, reszta słucha z zamkniętymi oczami. Podczas czytania towarzyszyć może nam dodatkowo cicha muzyka.
„Zapraszam was w podróż do krainy fantazji, w czasie której spotkacie pewne zwierzę. Zwierzę to rodzi się jakby dwukrotnie. Za każdym razem wygląda inaczej. Kiedy rodzi się po raz drugi, wtedy może żeglować w powietrzu na swoich przepięknych skrzydłach. Często podziwiamy wspaniałe kolory i wzory na jego skrzydłach. Nie zdradzajcie, o jakim zwierzęciu mówię. Usiądźcie spokojnie, zamknijcie oczy. Oddychajcie głęboko i spokojnie. Wyobraźcie sobie, że każdy z was jest zmęczoną małą gąsienicą. Leżycie spokojnie i cicho, otuleni mnóstwem cienkich jedwabnych nitek – jak pod chroniącą was kołdrą. Podczas snu wasze ciało rośnie. Wkrótce nadejdzie czas kiedy wyjdziecie ze swojej bezpiecznej otoczki jako motyle. Na wiosnę obudzicie się ze swojego snu i zobaczycie, jak przez kokon przebija kolorowe światło słońca. Światło to jest piękne i ciepłe. Macie ochotę opuścić ciemności swojego kokonu. Wyobraźcie sobie, jak kokon otwiera się z jednego końca. Bardzo powoli wychodzicie z kokonu, w którym tak długo byliście. Każdy jest teraz przepięknym motylem. Siadacie i rozpościeracie swoje skrzydła. Robicie to bardzo powoli, ponieważ skrzydła są jeszcze wilgotne i muszą wyschnąć. Rozpościeracie skrzydła i zauważacie, że są lśniące, kolorowe i mają piękne wzorki. Czujecie siłę w swoich małych skrzydłach i chcecie sprawdzić, jak można dzięki nim latać. Zaczynacie swój pierwszy lot. Zauważacie, że możecie sterować lotem. Upajacie się uczuciem, że możecie poruszać skrzydłami. Lecicie w ciepłym słońcu. Wyglądacie jak latający kwiat. Dokąd polecicie? (przerwa w czytaniu – 1 minuta) Teraz wiecie, że możecie polegać na swoich pięknych skrzydłach. Wylądujcie gdzieś na ziemi i otulcie się skrzydłami jak płaszczem. Przybieżcie teraz swoją ludzką postać. Zachowajcie w pamięci lekkość i piękno swojego lotu. Przeciągnijcie się, otwórzcie oczy i bądźcie znowu tutaj – orzeźwieni i pełni energii.”
[K. Vopel, Latający dywan. Łatwiejsza nauka dzięki odprężeniu. Ćwiczenia dla dzieci od 6 do 12 roku życia, tom I]
Po wysłuchaniu opowiadania namalujcie siebie jako motyla. Zapamiętajcie, co widzieliście dookoła siebie i na dole, gdy wydawało się wam, że unosicie się w powietrzu.
Agnieszka Gawlik, nauczycielka muzyki
W artykule wykorzystano następujące materiały:
- cytat pochodzący ze strony: https://pl.jarofquotes.com/profil2/george%20bernard%20shaw/
- (1) https://mamadu.pl/134713,muzykoterapia-szansa-na-harmonijny-rozwoj-dziecka#
- (2) https://www.laski.edu.pl/pl/rabka-muzykoterapia
- (3) http://www.solitudes.pl/muzykoterapia:_:35.html
- (4) http://www.podgwiazdkami.pl/artykuly/broda-bajak_majewska.pdf