Historia Polskiego Plakatu – Zofia Stryjeńska

Deserowa, biała, nadziewana czy uchodząca za najzdrowszą – gorzka. Czekolada polskiej marki Wedel. Zanim ją rozpakujemy, wpatrujemy się łakomie w opakowanie czekolady „Jedyna” zaprojektowane prawie 100 lat temu przez bohaterkę niniejszego artykułu. Panie i Panowie, oto nietuzinkowa i nieobliczalna Zofia Stryjeńska. Aż dziw bierze, że jej życiorys nie natchnął do tej pory żadnego scenarzysty do nakręcenia filmu.

Pierwsi artyści, którzy wytyczali kierunki rozwoju projektowania graficznego w Polsce to twórcy urodzeni w latach osiemdziesiątych XIX wieku. Pierwsze zagadnienia sztuki użytkowej podejmowano w Towarzystwie Polskiej Sztuki Stosowanej, Muzeum Techniczno-Przemysłowym i poprzez powstanie Warsztatów Krakowskich. Ośrodki te wytyczyły drogę dla wielu wybitnych twórców, zajmujących się grafiką użytkową m. in. znakomitej Zofii Stryjeńskiej. Powszechnie  znana z prac powstałych technika tempery, zajmowała się również z powodzeniem litografią, plakatem oraz ilustrowaniem książek. Główna myśl przewodnia projektów graficznych Stryjeńskiej kierowała się w stronę tematów wywodzących się z polskiej literatury oraz folkloru, w malowniczy sposób ukazując polski krajobraz obleczony w narodową stylistykę. Bogata kolorystyka łączona z jej ukochanymi słowiańskimi tradycjami i mitologią wywoływała podziw i uznanie zarówno w Polsce jak i poza granicami. Pełno było w jej pracach tańczących chłopów, bab, zbójników, harnasi, diabłów, zwierząt i słowiańskich bożków. Jej prace „Tańce polskie”, „Obrzędy polskie”, „Bożki słowiańskie”, „Pascha. Pieśń o Zmartwychwstaniu Pańskim”, „Piastów” rozpowszechniano w formie albumów oraz pocztówek.

Europejski rozgłos przyniósł jej udział w paryskiej wystawie światowej w 1925 roku, na której zdobyła cztery nagrody Grand Prix w kategoriach: dekoracji architektonicznej, plakatu, tkaniny i ilustracji książkowej. Przed wybuchem II Wojny Światowej, na zlecenie polskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych wykonała kilim dla cesarza Japonii Hirohito. Niemały był jej udział w dekoracji wnętrz takich statków pasażerskich jak „Batory” i „Piłsudski”. Do najsłynniejszych jej prac należą projekty dla marki Wedel.

Dla zainteresowanych barwnym życiem i twórczością Zofii Stryjeńskiej polecamy ciekawe artykuły:

Historia zwycięskich opakowań wykorzystujących ludowe motywy w reklamie XX wieku:

Zofia Stryjeńska dla marki Wedel:

Opracowała Agnieszka Zych
Wykorzystano materiały:
https://czasnawnetrze.pl/pasje/sztuka/14628-zofia-stryjenska-polska-artystka-art-dco
https://desa.pl/pl/artysci/zofia-stryjenska/
https://niezlasztuka.net/o-sztuce/zofia-stryjenska-i-jej-walka-o-bycie-artystka/